Modern kimya’nın kurucusu meşhur islam bilgini Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân.
Latince “Geber” ya da “Geberus” Batıda daha ziyâde Geber olarak tanınan islamiyet’te fen bilimlerinin temelini atmış çok yönlü âlim.
Câbir bin Hayyân
721 ve 815 yılları arasında yaşadığı bilinen islam âlimi simya, kimya, fizik, astonomi, tıp, mühendislik, coğrafya ve felsefe alanında çalışmalarda bulunmuştur.
Hayâtı
Tus şehrinde eğitimini aldıktan sonra Kûfe’ye göç etti. Câbir bin Hayyân bilinen ilk pratik Simya
( Alşimi ) âlimidir. Yaşadığı dönemde Orta Çağ Avrupası’nın Simya çalışmalarına büyük ölçüde etki etmiş ve Kimya bilimininde esasını oluşturmuştur. İmâm Câʿfer-i Sâdık’ın öğrencisidir.
İcâtları
Yemen’de okuduktan sonra Kufe’ye giderek Abbasi halifesi Harun Reşid’e saray âlimi olarak hizmet etmiştir.
Kimya dışında pek çok bilim alanında 400’ün üzerinde eser bıraktığı söylense de ancak 20 civarında eseri günümüze kadar kalmıştır.
Sülfürik asit, Hidrojen klorür ve Nitrik asit’in rafine ve kristalize yöntemlerini bulduğu Kral suyu’nu icat ettiği ve Sitrik asit, Asetik asit ve Tartarik asiti keşfetiği düşünülmektedir.
Damıtma cihazını geliştirmiş ve kendi ortaya attığı baz kavramıyla Kimya’nın gelişmesine katkı sağlamıştır.
Sonra’dan zehirlilerin zehirlisi olarak bilinen arsenik tozunu elde etmiştir.
Eserlerinden 12.yy’da Latinceye çevrilmiş olan Kitab al-kimya adlı eseri, Simya ve Kimya kelimelerinin kökenini oluşturmuştur.
Câbir bin Hayyân
Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân’ın kimya bilimi için pek çok buluşu olmuştur. Atom’un parçanabilir olduğuna çok eski zamanlarda dikkat çekmiş pek çok kişi için kimya biliminin kurucusu olarak öne atılmış ve sonrasında yazılan pek çok kitaba kabul görmesi için onun imzası atılmıştır.
Kitapları yüzyıllarca müslüman mekteplerinde okutulmuş İslam dünyasının ilim yönünden gelişmesine büyük katkıları olmuştur. Endülüs ile birlikte kitaplar Avrupa’da büyük yankı uyandırmış ve sayısız eser’e yol gösterici rol oynamıştır.
Simya ilimi ile’de uğraşan Cabir bin Hayyan müslüman simyacılar arasında sayılmaktadır.
Simya ilminin bir bilim dalı olmadığını kabul ederek çalışmaları ile modern kimya’nın temellerini atmıştır.
Simya ve Kimya arasında ki farklar için linke tıklayarak bi önceki yazımızdan ulaşabilir simya konusunda detaylı araştırmamız için ise simya yazısının üzerine tıklayabilirsiniz.
